Izgradnjom hs DTD su postigniti sledeći ciljevi i uspostavljene funkcije kanala:
1. Odvodnjavanje zemljišta
2. Plovidba
3. Navodnjavanje zemljišta
4. Dopremanje vode za industriju
5. Odvodnjavanje iskorićenih voda
6. Turizam
7. Ribolov
Osvrnuću se detaljnije na pojedine funkcije hs DTD
1. Osnovna uloga je ODVODNJAVANJE zemljišta.
Preko hs DTD odvodnjava se ukupno oko 1.060.000 ha zemljišta teritorije Srbije и tо: iz Bačke 550 000 ha, а iz Banata 510 000 ha.
Dodatno sa mađarske teritorije se odvodnjava 159 000 hа, а sa rumunske 285 000 hа zemljišta.
Prirodno stanje većine prostora Bačke i Banata je močvara koja bi se na određenim delovima prirodno isušivala tek krajem leta, kasno za obradu zemljišta. Područije nepogodno za život i poljoprivredu, malarično i izuzetno retko naseljeno I nepogodno za život.
Isušivanjem i odvođenjem viška vode je dobijeno izuzetno plodno zemljište (ritski černozem) na kojem je moguća poljoprivreda, ali bez stanovništva koje bi se istom bavilo. Nakon izgradnje kanala i isušivanja je zato naseljavano stanovništvo na novodobijeno plodno zeljište. Stanovništvo je naseljavano iz raznih delova Austrijskog carstva, uz dodelu kuća i obradivih parcela, što je i uzrok etničke heterogennosti (Srbi, Mađari, Nemci, Hrvati, Rumuni, Slovaci, Rusini, Ukrajinci, Česi,,,).
Kada bi se prekinulo sa odvodnbjavanjem zemljišta, veliki proctor Banata i Bačke bi se vratio u svoje prirodno stanje – močvaru.
Ponavljam citat Nikole Mirkova, projektanta idejnog rešenja hs DTD koji najbolje objašnjava suštinu:
„Naša javnost malo zna o radovima na uređenju režima voda u Vojvodini i nije svesna da naše blagostanje, naša materijalna i duhovna kultura izviru iz ogromnih radova na uređenju voda i stalne borbe sa vodama. U našoj širokoj javnosti vlada shvatanje da je to blagostanje priroda pružila čoveku, a ne zna se da je ovu zemlju čovek istrajnim radom oteo od prirode. Ne zna se da stotine i stotine kilometara moćnih nasipa preče ulazak rečnih voda u naša polja, da hiljade i hiljade kilometara kanala i stotinak crpnih stanica onemogućuju zamočvarivanje zemljišta. Nesreća bi bila za Vojvodinu i celu našu zemlju, ako bismo dozvolili da se to shvatanje ukoreni. Mi moramo iskoristiti svaku priliku i sva sredstva i sve puteve da upoznamo ne samo rukovodeće krugove i našu administraciju, nego i najšire slojeve naroda sa osnovnom istinom: da jedino stalnim i istrajnim radom i naporima možemo održati i razvijati naše vodno gazdinstvo koje nam nosi blagostanje.“
2. Plovidba
U hs DTD je definicana ,,magistralna mreža kanala” od kojih su većina plovni kanali.
Dužina plovnih kanala hs DTD iznosi 600,6 km i to: u Bačkoj 355,5 km, a u Banatu 245,1 km.
Na hs DTD moguća je plovidba teratnjaka do nosivosti do 1.000 t na 345,3 km, plovila nosivosti 500 t на 558,3 km i plovila nosivosti od 200 t mogu ploviti na 600,6 km. Na kanalima hs DTD ima oko 30 pretovarnih mesta – pristaništa, specijalizoovanih pristaništa i pristaništa sa deponijom.
Izgradnjom jedinstvenog hidrostema DTD i izgradnjom novih kanala i deonica neki ranije bitni kanali za plovidbu su postali kanali od sekundarnog značaja. Tako npr. deo nekada magistralnog ,,Velikog bačkog kanala” na delu između Malog Stapara i Vrbasa (prva kanalska deonica u Bačkoj građena krajem 18. veka) postaje kanal sekundarnog značaja jer je izugrađen novi kanal boljih plovnih karakteristika i profila nešto južnije ili npr. deo ,,Malog bačkog kanala” između Malog stapara i Ruskog Krstura postaje ,,slepi kanal” zbog pretvaranja stare prevodnioce u ustavu, što je omogućila izgradnja novog kanala zapadnije preko Sombora i Odžaka.
Kanalska mreža je projektovana tako da kroz magistralnu plovnu mrežu mogu dvoismerno da plove brodovi do 85 m dužine i 12 m širine (limit u prevodnicama) i 6 m visine slobodnog profila ispod mostova (,,hiljadutonska plovila”).
Na sporednim kanalima postoji veće ograničenje, uslovljeno uglavnom zadržavanjem parametara starih kanala.
Od originalnih, starih prevodnica u upotrebi su samo prevodnice Bezdan i Mali Stapar u Bačkoj, odnosno Klek i Srpski Itebej u Banatu koje propuštaju plovila manjih dimenzija.
Detalji o plovnim kanalima će biti naknadno prikazani na ovoj temi.
3. Navodnjavanje
Izgradnjom kanalske mreže je predviđeno navodnjavanje zemljište. Ipak, ovde nisu izvedeni radovi na sekundarnoj i nižoj mreži kanala koji bi vodu dopremili do oranica.
Obezbeđeno je zahvatanje i dopremanje vode u magistralnu kanasku mrežu za navodnjavanje 510. 000 hа I to: u Bačkoj 210.000 hа (84 m³/s), a u Banatu 300.000 hа (120 m³/s).
Navodnjavanje je predviđeno kroz podsisteme koji zahvataju obezbeđenu vodu iz magistralne kanalske mreže. Formiran je veći broj podsistema za navodnjavanje, a na izgradnji distributivne mrteže su se stvari pokrenule sa mrtve tačke tokom poslednjih godina.
Na ostale funkcije se neću osvrtati, misim da su jesne.