Nije iz Beograda, nego iz susednog Pančeva, al bitan primer kako se odnosimo prema Tesli i spomsniku koji je drugi po starosti:
U „Tesli“ nestala bista Nikole Tesle
Lopovi preduhitrili nameru Pančeva da drugi najstariji spomenik naučnom velikanu u svetu premesti u neki reprezentativan gradski prostor
Pančevo – Na meti pančevačkih lopova, koji odnose sve što se može pretopiti, našla se i bronzana bista Nikole Tesle, koja je, ne zna se kada, nestala iz kruga istoimene fabrike sijalica u ovom gradu. Preko stotinu kilograma teška skulptura odvaljena je sa mermernog postamenta, na kom su ispisane reči divljenja i zahvalnosti zaposlenih, koji su spomenik otkrili pre ravno šest decenija, u vreme procvata jedine fabrike sijalica u bivšoj SFRJ, a od 2010. godine u stečaju.
Ovo je, za sada, epilog višegodišnjih, pokazalo se neuspešnih nastojanja grada da za spomenik, koji, istina, nema status kulturnog dobra, nađe dostojniji ambijent od napuštenog fabričkog dvorišta, pogotovo što je „Teslina“bista drugi najstariji postavljeni spomenik ovom velikanu u svetu. Od njega, po dostupnim podacima, stariji je samo Meštrovićev u Muzeju nauke i tehnike u Beogradu iz 1952. godine, koji je umetnik izradio po naučnikovoj želji i zamisli.
Otkrivanje spomenika 1954. godine, koje je upriličeno u okviru proslave Praznika rada, zabeležio je nedeljnik „Pančevac“ kratkom vešću da su „u prisustvu predstavnika narodnih vlasti, političkih, javnih i kulturnih radnika, trudbenici ’Tesle’ obeležili 1. maj, te da je, u ime sindikalne podružnice tehničar fabrike, Dušan Popadić predao spomenik na čuvanje kolektivu“.
Nažalost, kolektiv „Tesle“ je davno raspušten, a pokušaji da se spomenik izvuče iz zatvorene fabrike intenzivirani su krajem 2013. godine, kada je gradska komisija za određivanje naziva ulica i postavljanje spomenika reagovala na inicijativu jednog od bivših radnika. Prema rečima Gordane Nikolić, gradskog sekretara za javne poslove, nekoliko puta su se obratili fabrici i njenim novim vlasnicima, Skupštini akcionara, pa i Agenciji za privatizaciju, da bi ova tema ponovo bila vraćena na početak – adresu menadžmenta fabrike, koji se nije oglasio.
– Spomenik se nalazi na privatnom prostoru, što je ograničilo naše delovanje. Poslednji dopis je poslat pre tri meseca. Međutim, bista je sada nestala – kaže Nikolićeva.
Pre godinu dana Komisija je pokušala da utvrdi autorstvo i vrednost biste uz pomoć Zavoda za zaštitu kulture u Pančevu. Trag o tome postoji u ovoj ustanovi, ali od podataka je samo potvrđeno da je spomenik postavljen maja 1954. godine, da je visok oko 2,5 metara, te da je sa bočne strane postamenta takođe nestala tabla, verovatno sa podacima o autoru biste.
Hronologija još kaže i da je pančevački Tesla stariji dve godine od onog najpoznatijeg u nas, sa knjigom, rad Frana Kršinića, koji se nalazi ispred Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu. Znatno je stariji od onog na Nijagarinim vodopadima, postavljenog 1976. godine. Pančevo je imalo spomenik naučnom velikanu i pre Praga, Moskve… Mađarske, Australije i Japana, a mnogo pre Aerodroma „NikolaTesla“, pa i Teslinog rodnog Smiljana (Hrvatska), koje je svom najpoznatijem imenu zahvalilo novim spomenikom 2006. godine.
Izvor:
http://www.politika.rs/rubrike/Srbija/U ... le.lt.html
