Od 21 tvrđave u Srbiji, šest se nalaze na obalama Dunava. Posetioci koji Dunavom obilaze Srbiju, ulazeći sa severa, prvo naiđu na Petrovaradin, pa na Kalemegdan, potom na Smederevo, Ram, Golubac i u blizini granice s Rumunijom na Fetislam. Bilo da su zapuštene ili pune šetača kao Kalemegdan, izvesno je da ove tvrđave ni izdaleka nisu iskorišćene kao potencijal koji je Srbiji ostao iz nekih dalekih vremena. Za početak na svih šest utvrđenja ima veoma mnogo posla na obnovi i restauraciji.
PETROVARADIN
Za većinu Novosađana pravi simbol grada je Petrovaradinska tvrđava i svakog gosta najradije će odvesti na njene terase i bedeme da uživaju u najlepšem pogledu na Novi Sad. Tvrđava nosi i izuzetan razvojni potencijal, jer bi, prema rečima stručnjaka, uz prava ulaganja i promociju mogla postati turistička zlatna koka.
Na mestu današnje tvrđave postojala je srednjovekovna tvrđava, koja se u dokumentima pominje još sredinom 14. veka. Pod vlašću Turaka bila je više od vek i po, a Austrijanci su je konačno osvojili krajem 17. veka kada je i odlučeno da se izgradi nova, odnosno ovakva kakva je sada. U potpunosti je završena 1780. godine. Kao neosvojiva za tadašnju ratnu tehniku, ali i zbog dominantnog položaja dobila je naziv Gibraltar na Dunavu. Tvrđava nikad nije ispunila svoju odbrambenu namenu jer je već tada granica sa Turskom bila pomerena kod Beograda, te su njeni lagumi i objekti služili kao zatvor za političke neistomišljenike Habzburgovaca. Prema jednoj legendi, tokom ratova s Napoleonom, austrijska carska porodica je svoju riznicu sklonila u Petrovaradinskoj tvrđavi.
Da nije „Egzita“, najpoznatijeg muzičkog festivala ovog dela Evrope, i hotela „Leopold I“, tvrđava bi turistički ostala potpuno neiskorišćena. Od sredine prošlog veka nije bilo ozbiljnijih radova na sanaciji i restauraciji.
KALEMEGDAN
Iznad ušća Save u Dunav nalazi se Kalemegdan, mesto duge i burne istorije i simbol Beograda.
Tu je najpre nastao antički Singidunum i za početke njegove istorije se vezuju Kelti i Rimljani. Kasnije se tu grad razvijao kroz čitav srednji vek, menjajući često gospodare, padajući naizmenično u ruke Srba, Mađara i Turaka. Srpska prestonica Beograd je postao za vreme despota Stefana Lazarevića, koji je na prostoru današnje tvrđave imao svoj dvor. Pod tursku vlast je pao posle više pokušaja osvajanja, da bi ga definitivno 1521. osvojio Sulejman II Veličanstveni. Sve do njegove predaje Srbima 1867. godine prostor oko tvrđave, koji su Turci zvali Kale-megdan (gradsko polje), bio je zapušten i prljav, a savska padina obrasla divljom živicom. Prve sadnice zasađene su u jesen 1869. godine, a nekoliko lipa tada zasađenih i danas krasi ovaj najlepši i najveći park u Beogradu. Na Kalemegdanu se nalaze „Pobednik“, spomenici „Zahvalnost Francuskoj“ i despotu Stefanu Lazareviću, Arheološki institut, Prirodnjački, Vojni i muzej Beogradske tvrđave, Rimski bunar, Mitropolitski dvor, crkve Ružica i Sveta Petka, kao i Zoo-vrt. Kalemegdan je danas omiljeno šetalište Beograđana i nezaobilazno mesto posete svakog turiste. Grad poslednjih godina puno ulaže u obnovu tvrđave po projektima Zavoda za zaštitu spomenika kulture. Izvesno je da će posle za zaštitare i građevince biti još nekoliko godina.
SMEDEREVO
Smederevsku Tvrđavu, najveće ravničarsko srednjovekovno utvrđenje u Evropi, podigao je u 15. veku despot Đurađ Branković da bude prestonica Srbije. Zidanje Malog grada - despotovog dvora završeno je 1430. godine. Tvrđava ima 25 kula viših od 20 metara.
Mali grad je služio despotu Đurđu kao utvrđen zamak. Prostranstvo Velikog grada bilo je potrebno za smeštaj mnogobrojne posade, čiji je broj mogao iznositi i više hiljada ljudi. Tvrđava u Smederevu je zapravo umanjena slika carigradskog utvrđenja. Ovaj monumentalni kolos srpske vojne arhitekture, sa tri strane okružen vodom, delovao je neosvojivo.
Ni više od pet vekova od zidanja Tvrđave nije izbledela legenda o navodnoj surovosti prema neimarima. Teški nameti, dugogodišnji iscrpljujući rad na zidanju grada, ostavili su tragove u narodnom sećanju i vezali prokletstvo za ime Irine Katakuzen, žene despota Brankovića, poznatije kao Jerine. Ako danas pitate Smederevce ko je podigao Tvrđavu, odgovoriće prokleta Jerina.
Padom smederevskog utvrđenja u ruke Turaka pala je i srpska srednjovekovna država. Tvrđava je razarana turskim pohodima, bombardovanjem, a tokom Drugog svetskog rata u njoj je eksplodirala nemačka municija, što je ostavilo trajne posledice na velelepnom zdanju.
Turistički poslenici i gradska vlast imaju velike planove kako da ožive Tvrđavu koja i danas oduzima dah posebno ako se gleda sa Dunava.
RAM
Ramska tvrđava nalazi se u opštini Veliko Gradište, tamo gde je Dunav najplići i gde se u njega ulivaju Pek, a sa Karpata Nera i Karaš. Reč je o mestu gde je rimski car Trajan podigao pontonski most za prelazak rimskih vojnika preko Dunava radi osvajanja Dakije. Sadašnju tvrđavu podigli su Turci u drugoj polovini 15. veka radi osvajanja Panonije. Turski putopisac Evlija Čelebije naveo je da u citadeli ima sedam kuća i žitni ambar. Direktor Narodnog muzeja u Požarevcu Milorad Đorđević kaže da je tvrđava nastala na mestu antičkog grada Lederata.
- Tvrđavom su gazdovali i Vizantinci. Turci su Ram držali od 16. do kraja 17. veka. Do tvrđave Ram vodi asfaltni put. Zidovi i utvrđenja su očuvani i mi u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture iz Smedereva planiramo arheološka iskopavanja jer je u unutrašnjosti otkrivena i crkva - ističe Đorđević.
U ovom spomeniku kulture nema turističkog vodiča niti suvenira, a svakodnevno pored tvrđave Ram prolaze kolone automobila, autobusa i kamiona hrleći prema skeli koja ih prevozi do Banata i obratno.
GOLUBAC
Smatra se da je Golubačka tvrđava nastala na početku 14. veka, verovatno na temeljima keltskog naselja. Postoje podaci da je despot Stefan Lazarević vraćajući se posle Angorske bitke brodovima preko Crnog mora i Vlaške, prvi put stupio na tlo Srbije baš u Golupcu. Godine 1927. godine kada je rađena saobraćajnica, sadašnja Đerdapska magistrala, kroz tvrđavu je probijen put i tada je uništena glavna kapija do koje se stizalo preko mosta jer se ispred utvrđenja nalazio vodeni rov. Gordana Simić, arhitekta Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, kaže da je predviđeno izmeštanje puta, da se sagradi mali pristan za brodove i da se napravi muzej za arheološku postavku.
- Postoje arheološki podaci na osnovu kojih se može da se revitalizuje palata, obnove kule i bedemi i turistima omogući da se stepenicama popnu na bedeme odakle puca pogled preko Dunava čak do Rumunije - naglašava Simićeva.
Stručnjaci procenjuju da bi Golubačka tvrđava za tri do četiri godine mogla biti dovedena u stanje iz 15. veka.
[url]http://img211.imageshack.us/img211/8118/s27tvrdjavagolubac1.jpg[/url]
[img]http://img233.imageshack.us/img233/5510/smederevskatvrdjava1.jpg
FETISLAM
Ovde se „Hamlet“ može igrati na otvorenom - oduševljen tvrđavom Fetislam rekao je Piter Langer, direktor „Donau festa“ iz Ulma prilikom posete Kladovu. Fetislam se nalazi par stotina metara od centra Kladova.
Tvrđava je iz vremena turske vladavine, izgrađena 1524. godine.
- Mali grad, zaštićen zidnim bedemom sa kružnim kulama na uglovima i puškarnicama u zidu, imao je sve karakteristike artiljerijske baze - kaže Vasoje Vasić, arheolog u Narodnom muzeju u Beogradu, dodajući da je veliki grad izgrađen kasnije.
Konzervatorski radovi na Fetislamu nisu dovršeni osamdesetih godina kada je Hidroelektrana „Đerdap“ finansirala zaštitu, uređujući amfiteatarski prostor za velike kulturne događaje.
- Tvrđava je ugrožena Hidroelektranom „Đerdap II“, posebno sa dunavske strane gde su topovske kule do polovine u vodi izložene uticaju stalnih oscilacija nivoa reke - kaže Neško Dragišić, direktor Turističke organizacije opštine Kladovo, dodajući da grad kome je tvrđava vraćena na upravljanje nema ni finansijskih ni kadrovskih mogućnosti da se pobrine za zaštitu.
- Mi smo kapije Fetislama otvorili za sve zainteresovane za pokretanje određenog biznisa u tom prostoru, ali uz uslov da brinu i o njegovoj zaštiti - kaže predsednik opštine Kladovo Siniša Kovačević.
U Fetislamu se nalaze fudbalski i rukometni tereni.
tekst je sa
http://beogradskaka5anija.cyberfreeforum.com/t426-na-dunavu-sest-tvrava
Srbija bi mogla da dobije zastitu Unesca za postojece tvrdjave, ukoliko bi se one sve ocuvale, i zadrzale origanalnu formu, Nazalost ukoliko nastavimo da unistavamo istoriju, od toga nema nista.